Pomnik Mieszka I i Bolesława Chrobrego
Uroczystego odsłonięcia pomnika autorstwa Józefa Kopczyńskiego dokonano 4 września 1978 roku podczas ogólnopolskiej inauguracji roku szkolnego. Pomnik stanął na zachodnim brzegu jeziora Jelonek, na dziedzińcu kompleksu budynków Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie oraz I LO, z którego roztacza się widok na panoramę starego miasta.
Stary Ratusz
W budynku mieszczą się obecnie Urząd Stanu Cywilnego oraz biura i sale sesyjne Rady Miasta Gniezna. Wybudowany w roku 1830 w stylu klasycystycznym według projektu W. Schildnera, następnie rozbudowany w latach 1899 i 1916. Po rewitalizacji w latach 2017-2018 wzbogacony również o funkcje kulturalne.
Miejski Ośrodek Kultury
Mieści się w XIX-wiecznym budynku dawnej siedziby gnieźnieńskiej loży masońskiej U Sześcianu Uwiecznionego. Utworzony w 1954 roku ośrodek do dziś aktywnie kształtuje i wspiera inicjatywy kulturalne w mieście.
Kościół św. Michała Archanioła
Wybudowany w XIII wieku na dawnym grodzisku stożkowatym. Neobarokową wieżę dobudowano w 1900 roku. U wejścia do prezbiterium piękna gotycka chrzcielnica, w kruchcie bocznej krzyż z XVI wieku.
Urząd Miejski
Stworzony dla urzędników „landratury” (Landradsamt), czyli pruskiego starostwa powiatowego, budynek wzniesiony w latach 1898-1900. W 1902 roku rozbudowany o nowe skrzydło mieszczące Powiatową Kasę Oszczędności. Obecnie siedziba Urzędu Miejskiego i Prezydenta Miasta Gniezna.
Parki przydworcowe
Park im. Tadeusza Kościuszki powstał w pierwszej dekadzie XX wieku. Znajdują się w nim dwa pomniki: ku czci poległych w latach II wojny światowej (w centralnej części parku) oraz pomnik Ludziom Morza usytuowany u zbiegu ulic Lecha i Kościuszki. Ponadto zlokalizowany jest tu system bunkrów poniemieckich. Mniejsza, wschodnia część, w 2013 roku otrzymała imię Prezydenta […]
Kościół św. Wawrzyńca
Jest to jedna z najstarszych budowli w mieście. W dokumencie wydanym przez Bolesława Pobożnego w 1255 roku mowa jest o drewnianym kościele parafialnym. Obecna świątynia z wieżą wzniesiona została w XVI wieku, odrestaurowana w roku 1817 oraz rozbudowywana w latach 1896 i 1936.
Muzeum Archidiecezji Gnieźnieńskiej
Muzeum zlokalizowane na Wzgórzu Lecha tuż obok katedry jest spadkobiercą dawnego skarbca katedralnego. Kielichy, puszki, monstrancje, pacyfikały, pierścienie biskupie oraz obrazy, niezliczone rzeźby i zabytkowe tkaniny stanowią podstawę kolekcji tej placówki.
Kościół św. Jerzego
Zbudowany najprawdopodobniej jeszcze w X wieku na dawnym miejscu kultu pogańskiego. Na uwagę zasługuje rzeźba na fasadzie budynku, wykonana przez Marcina Rożka w 1936 roku, przedstawiająca patrona świątyni podczas walki ze smokiem. Pierwotnie świątynia chrześcijańska funkcjonowała jako część palatium – kościół pałacowy. Obecnie kościół rektorski Prymasowskiego Wyższego Seminarium Duchownego.
Wzgórze Lecha
Historyczne wzniesienie będące najstarszą częścią Gniezna. Domniemane miejsce pogańskiego kultu, co potwierdzają odkrycia archeologiczne. W X wieku wzniesiono tu kościół, podniesiony w 1000 roku do rangi archikatedry. Złożono w nim relikwie świętego Wojciecha, którego historię opowiadają słynne Drzwi Gnieźnieńskie. Katedra na Wzgórzu Lecha była miejscem koronacji pięciu pierwszych królów Polski i jest jednym z najcenniejszych […]
Kościół św. Jana Chrzciciela
Określany trzema literami „N” – najstarszy, najmniejszy i najpiękniejszy. Jednonawowa budowla wzniesiona w połowie XIV wieku, równocześnie z katedrą gotycką. W prezbiterium zachowana oryginalna polichromia wykonana metodą al secco w czasie budowy świątyni.
Fragmenty murów miejskich
W końcu XIII lub na początku XIV wieku miasto otoczone zostało murami obronnymi. Posiadały obwód 850 m i trzy bramy: Tumską (Poznańską), Toruńską i Pyzdrską (Warszawską). Jedyny zachowany odcinek murów, przylegający do kościoła pw. św. Trójcy, można zobaczyć od ul. Stromej.
I LO im. Bolesława Chrobrego
I LO jest najstarszą szkołą średnią w Gnieźnie. Może poszczycić się długą i bogatą historią. Szkoła należy do Klubu Najstarszych Szkół w Polsce. Jej początki sięgają 1863 roku, kiedy to władze pruskie zgodziły się na utworzenie w Gnieźnie tzw. Wyższej Szkoły Miejskiej dla Chłopców z niemieckim językiem wykładowym (budynek dzisiejszego WSCKZiU przy ul. Mieszka I). […]
Dolina Pojednania
Park położony w dolinie pomiędzy dwoma wzgórzami – Panieńskim (Rynek) i Świętojańskim, czyli Górą Krzyżacką. W czasie obchodów Tysiąclecia Zjazdu Gnieźnieńskiego przedstawiciele pięciu państw posadzili tu pamiątkowe dęby będące symbolem jednoczącej się Europy.
Szlak wolnomularski
Jeden z kilku budynków w Gnieźnie zawierających symbolikę masońską. Oprowadza po nich miejski trakt turystyczny– Szlak wolnomularski. Trasa, obejmująca m.in budynek Miejskiego Ośrodka Kultury, kamienicę przy ul. Warszawskiej 26,CAS Largo oraz kamienicę przy ul. Dąbrówki (dawna „Apteka Pod Lwem”), nawiązuje do działalności masonerii w Gnieźnie.
Domy kolejarzy
Budynki mieszkalne zbudowane w latach 1906-1910 dla pracowników kolejowych stacji Gniezno.
Straż Pożarna
Istniejący budynek Straży Pożarnej zlokalizowany jest na miejscu dawnego cmentarza żydowskiego. XIX-wieczny kirkut, zniszczony przez Niemców podczas II wojny światowej i zlikwidowany w 1945 roku, upamiętnia tablica w językach hebrajskim, angielskim i polskim, zawieszona w 2008 roku na elewacji komendy.
Parowozownia
Mieszczący się przy ul. Składowej, rozbudowany w latach 1872-1945, największy w Europie kompleks parowozowni.
Dawna fabryka Bolesława Kasprowicza
Drugi z budynków założonej w 1888 roku słynnej wytwórni alkoholi, będącej jednym z pierwszych polskich przedsiębiorstw na ziemiach pruskich. Wytwórnia znana była z wyrabiania trunków o polsko brzmiących nazwach (m.in. Soplica). Pierwszym budynkiem fabryki była kamienica przy ul. Chrobrego 3 (współcześnie hotel).Drugi z budynków założonej w 1888 roku słynnej wytwórni alkoholi, będącej jednym z pierwszych […]
Kościół Wniebowzięcia NMP i św. Antoniego
Wczesnogotycka świątynia była wielokrotnie przebudowywana. Po pożarze w 1613 r. została odremontowana, a następnie odnawiana w latach 1755 – 1772 r. Jest to kościół murowany, jednonawowy. Dawne oratorium klarysek, tworzy obecnie nawę boczną kościoła. W wnętrzu świątyni znajduje się między innymi cenny relikwiarz błogosławionej Jolenty i obraz Matki Bożej „Pani Gniezna’. Pozostałe wyposażenia pochodzi z […]
Budynek sądu
Zabytkowy budynek autorstwa berlińskich architektów Hermanna i Shultze, wzniesiony w latach 1878-1881 w tzw. Rundbogenstilu – w stylu arkadowym, który był wykorzystywany z upodobaniem w całym cesarstwie pruskim.
III LO im. Sobieskiego – dawne koszary
Budynek wraz z dwoma bliźniaczymi gmachami (zniszczonymi podczas II wojny światowej) wybudowany przez pruskiego zaborcę w 1872 roku. Do wybuchu Powstania Wielkopolskiego w koszarach stacjonował pruski 49. Pułk piechoty (6. pomorski). W czasie trwania kampanii wrześniowej w 1939 roku stacjonował w nim sztab Armii Poznań, który m.in. stąd dowodził obroną Rzeczypospolitej.
Koszary przy ul. Wrzesińskiej
Zabytkowe budynki pokoszarowe, dawne miejsce stacjonowania 12. pułku dragonów pruskich. Koszary wybudowano w latach 1889-1892. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w koszarach do 1922 roku stacjonował 17. pułk ułanów, a później 17. pułk artylerii lekkiej.
Kościół garnizonowy
Powstał w XIX wieku jako zbór ewangelicki według projektu W. Schildnera, budowie patronował król pruski Fryderyk IV. Ozdobą świątyni są drzwi z wizerunkami aniołów zaprojektowane przez Karla Friedricha Schinkla. Obecnie katolicki kościół garnizonowy pw. NMP Królowej Polski.
Budynek Poczty Głównej
Wzniesiony w 1890 roku neogotycki budynek poczty znajduje się na skrzyżowaniu ulic Chrobrego i Łubieńskiego.
Akropol Bohaterów
Zlokalizowane na cmentarzu św. św. Piotra i Pawła w Gnieźnie miejsce pamięci poległych w Powstaniu Wielkopolskim, z wieńcem 52 powstańczych mogił oraz modernistycznym pomnikiem (odsłoniętym w 1933 roku).
Kościół św. Trójcy (farny)
Oprócz zegara słonecznego i cennych witraży świątynia może poszczycić się piękną późnobarokową amboną w kształcie łodzi, pochodzącą z drugiej połowy XVIII wieku. W przeszłości kościół był miejscem spotkań bractw, cechów i rolników.
Stadion Miejski im. Alfonsa Flinika
Hokejowy stadion ze sztuczną nawierzchnią usytuowany na Osiedlu Tysiąclecia. Wybudowany w kwietniu 1999 roku, posiada 1000 miejsc siedzących. Swoje mecze rozgrywają na nim kluby Stella Gniezno i Start 1954 Gniezno. Patronem stadionu jest gnieźnieński hokeista na trawie, dwukrotny olimpijczyk i 14-krotny mistrz Polski Alfons Flinik. Ze stadionem sąsiaduje hala widowiskowo-sportowa mieszcząca ponad 1200 osób.
Stadion Miejski (żużlowy)
Stadion żużlowy w Gnieźnie powstał w latach 50. XX wieku w miejsce wybudowanego w latach 20. hipodromu, na którym odbywały się m.in. Jeździeckie Mistrzostwa Polski. Pozostałością po nim jest istniejąca do dziś zabytkowa trybuna główna. Obecnie stadion posiada 9662 miejsca siedzące, sztuczne oświetlenie oraz spełnia wymogi zawodów międzynarodowych FIM i Speedway Ekstraligi. Gościł m.in. finały […]
Jezioro Jelonek
Malownicze jezioro okalające stare miasto od zachodu. Do jeziora przylega Park Piastowski, z bogatym drzewostanem, alejkami spacerowymi oraz miejscem do treningów na wolnym powietrzu (street workout park).
Park Miejski
Park Miejski – zabytkowy park położony pomiędzy ulicami Konikowo, Sobieskiego, Parkową i aleją Marcinkowskiego. Początki obiektu sięgają roku 1798, kiedy to założono zieleniec na terenie ogrodu pojezuickiego.
Linie starej zabudowy
Na powierzchni Rynku widoczne są elementy granic wytyczonych czerwoną cegłą. Przedstawiają one zarys budynków, które mieściły się na Rynku przed wielkim pożarem Gniezna w 1819 roku.
Drzwi Gnieźnieńskie
Znajdujące się od chwili powstania w archikatedrze gnieźnieńskiej, odlane z brązu drzwi wykonano w latach 70. Lub 80. XII wieku. Drzwi opowiadają za pomocą 18 scen – tzw. kwater – historię życia i męczeńskiej śmierci świętego Wojciecha. Obok rzeźbionych kolumn ze Strzelna jest to najcenniejszy zabytek sztuki romańskiej w Polsce.
Pałac Arcybiskupi
Rezydencja metropolitów gnieźnieńskich i prymasów Polski zbudowana w 1830 roku według projektu Karla F. Schinkla, przebudowana w 1928 roku. Podczas swoich wizyt W latach 1979 i 1997 gościł w nim papież święty Jan Paweł II.
Klasztor oo. Franciszkanów
Kościół (z dawnym oratorium Klarysek) i klasztor Franciszkanów znajduje się na Wzgórzu Panieńskim. W średniowieczu był to zespół klasztorno-kościelny łączący budowle dla męskiej i żeńskiej linii zakonu franciszkańskiego. Franciszkanie zostali sprowadzeni do Gniezna w 1259 roku staraniem księcia Bolesława Pobożnego i jego żony bł. Jolenty, a klaryski za sprawą Przemysła II. Mury przybytku datowane są […]
Kompleks Muzeum Początków Państwa Polskiego i I LO
Modernistyczny gmach, mieszczący siedzibę I Liceum Ogólnokształcącego i Muzeum Początków Państwa Polskiego, powstał w latach 1973-1978, jako część większego projektu o nazwie Pomnik Tysiąclecia Państwa Polskiego. Pomimo iż projekt przewidywał budowę kolejnych części kompleksu, ostatecznie plany te z powodów finansowych zarzucono i obiekt przetrwał w takiej formie (z niewielkimi zmianami) do dziś. Składają się na […]
Park Piastowski
W latach 1959-63, na terenach wokół jeziora Jelonek, powstał Park Piastowski. W zachodniej części parku, znajdował się amfiteatr, miasteczko drogowe oraz harcerska kolejka wąskotorowa – atrakcje te musiały ustąpić budowie, realizowanej w latach 1973-1978, kiedy to zespół budynków Pomnik Tysiąclecia Państwa Polskiego – siedziba I Liceum Ogólnokształcącego oraz Muzeum Początków Państwa Polskiego
Dawny budynek fabryki B. Kasprowicza przy ul. Chrobrego
W kamienicy mieszczącej obecnie hotel, w 1888 roku Bolesław Kasprowicz założył mały zakład produkujący wódki i likiery. W ciągu kilkunastu lat, także dzięki poparciu polskiego społeczeństwa rozdzielonego zaborami oraz żyjącego na emigracji, fabrykantowi udało się rozbudować firmę. Jego produkty eksportowano do wielu krajów, i zdobywały liczne nagrody. Funkcjonowanie fabryki przerwała II wojna światowa.
Pomnik Bolesława Chrobrego
Pomnik poświęcony pierwszemu koronowanemu władcy Polski znajdujący się pomiędzy ul. Jana Łaskiego a katedrą. Autorem pochodzącej z 1985 roku rzeźby jest Jerzy Sobociński, który odtworzył przedwojenny pomnik autorstwa Marcina Rożka, zniszczony w 1939 roku przez Niemców podczas napaści na Polskę.
Miasto współczesne
W nocy z 27 na 28 maja 1819 roku Gniezno spotkała tragedia. W wyniku pożaru spaliła się większa część miasta, przede wszystkim okolice rynku. Ogień pochłonął około 250 budynków. Odbudowa trwała wiele lat. Zmodernizowano gruntownie układ przestrzenny miasta. Wytyczono nową siatkę szerokich ulic, lokalizację dla nowych parceli i działek budowlanych. Postawiono solidne murowane budynki, zburzono […]
Wzgórze Lecha
W X wieku Gniezno było jednym z grodów stołecznych państwa Piastów, obok Ostrowa Lednickiego, Poznania i Giecza. Grodów stołecznych, czyli miejsc, gdzie wzniesiono tzw. palatia książęce, było kilka, lecz zgodnie z dokumentem Dagome iudex z około 991 roku jedyną formalną stolicą państwa polskiego było Gniezno. W miejscu przedchrześcijańskiego kultu – pod dzisiejszym kościołem św. Jerzego […]
Katedra Gnieźnieńska
Początki katedry sięgają X wieku, czasów panowania Mieszka I, kiedy to na Wzgórzu Lecha stanął pierwszy kościół grodowy – rotunda o średnicy 9 m. W roku tysięcznym zostaje on podniesiony do rangi archikatedry, stając się tym samym najważniejszą świątynią w kraju. To wyjątkowe w owym czasie wyniesienie było możliwe dzięki postaci świętego Wojciecha – duchownego, […]
Miasto lokacyjne
Lokacja miasta na tzw. prawie niemieckim w średniowieczu wiązała się z napływem osadników, którzy przyczyniali się do wzrostu znaczenia i bogactwa miasta, w zamian otrzymując liczne przywileje. Napływ osadników i związane z tym zmiany społeczno-gospodarcze wymagały dostosowania dotychczasowej zabudowy do nowych potrzeb i funkcji – według wzorca miast niemieckich. Lokację rozpoczynano zazwyczaj od wyznaczenia granic […]
Legenda o Lechu
Bohaterowie: Lech z rodziną Miejsce akcji: Gniezno, Góra Lecha Jednym z najstarszych źródeł pisanych przedstawiających legendę o Lechu jest pochodząca z XIII wieku Kronika wielkopolska nieznanego autorstwa. Możemy przeczytać w niej o legendarnych początkach Gniezna – przyszłej stolicy państwa polskiego. Według kronikarza Lech był jednym z trzech synów władcy Panonii – prowincji Cesarstwa Rzymskiego położonej […]
Legenda o Piaście Oraczu
Legenda dynastyczna – bohaterowie: Piast Oracz (Rataj), Rzepka (Rzepicha), Siemowit, dwaj wędrowcy, książę Popiel Miejsce akcji: gród Gniezno, chata oracza Pierwotny zapis legendy znajdujemy w Kronice polskiej Galla Anonima. Kronikarz relacjonuje wizytę tajemniczych gości, którzy przybywają do gnieźnieńskiego grodu w trakcie postrzyżyn synów księcia Popiela. Ten jednak traktuje ich pogardliwie i przepędza spod bram grodu. […]
Woj piastowski
Woj w czasach Piastów był doskonale wyszkolonym i uzbrojonym wojownikiem – członkiem drużyny książęcej. Wojowie bronili ziem swoich władców oraz uczestniczyli w wyprawach wojennych. Problemem, z jakim wiązało się posiadanie drużyny, była potrzeba jej utrzymania, wiążąca się z kolei z koniecznością niemal ustawicznej walki w celu zdobywania łupów. Z niezwykłej sprawności bojowej i organizacyjnej słynęły […]
Rajca Miejski
Najprawdopodobniej w 1239 roku doszło do lokacji Gniezna na prawie niemieckim, co zapoczątkowało dynamiczny rozwój miasta na Wzgórzu Panieńskim. Zarząd nad miastem sprawowali rajcowie, czyli członkowie rady miejskiej. Wywodzili się spośród najbardziej zamożnych i szanowanych mieszkańców. Siedzibą obrad rajców był mieszczący się niegdyś w obrębie rynku okazały budynek ratusza. Zarysy jego fundamentów, zaznaczone czerwoną kostką, […]
Bogaty Kupiec
Przełom XV i XVI oraz XVI wieku, to dla Gniezna okres rozkwitu związany ze wzrostem znaczenia miasta w handlu międzynarodowym między Wschodem i Zachodem. W roku 1537 odbudowano w Gnieźnie wagę miejską, wzniesiono sukiennice i halę targową. Kluczową rolę w organizacji wielkiego handlu odgrywały jarmarki gnieźnieńskie. Dwa główne odbywały się na mocy przywilejów królewskich 23 […]
Strażak
Gniezno było boleśnie doświadczane przez pożary. Pierwsza duża klęska nawiedziła nowożytne miasto w 1503 roku. Natomiast w roku 1613 największy z dotychczasowych pożarów zniszczył niemal całą zabudowę, wraz z ratuszem, halami handlowymi, kościołem farnym i synagogą. Kolejny raz gigantyczna pożoga strawiła miasto w 1819 roku, a zniszczenia były tak znaczne, że doprowadziły do gruntownej przebudowy […]
Medyk
W latach 1708-1720 mieszkańców Gniezna dziesiątkowała wielka zaraza. Wierzono, że jej źródłem było tzw. morowe powietrze. Nie znano sposobów leczenia, jedynym przeciwdziałaniem była izolacja chorych. Zamożniejsi, czyli duchowieństwo, szlachta i bogaci mieszczanie, chronili się przed zarazą w swoich posiadłościach za miastem. W pobliskim klasztorze Bożogrobców, w okresie średniowiecza mieścił się miejski szpital. W pobliżu znajdziesz: […]
Murarz
W latach 1820-1915 trwa odbudowa centrum miasta po pożarze. Zmieniono układ przestrzenny Gniezna, m.in. odsłonięto widok z rynku na katedrę. Powstało wiele solidnych murowanych kamienic, w tym nowy budynek ratusza. Na szczególną uwagę zasługują pozostałe do dzisiaj ślady po prężnie działającej w Gnieźnie masonerii – w postaci symboliki wolnomularskiej widocznej na elewacjach kamienic.
Kolejarz
W 1872 roku przy nowo powstałej stacji kolejowej na trasie Gniezno–Toruń wybudowano parowozownię: zajezdnię oraz miejsce naprawy i konserwacji lokomotyw parowych. Kilkukrotnie rozbudowana parowozownia to jeden z najciekawszych w Polsce obiektów tego typu. Można tu zobaczyć m.in. wieżę ciśnień z 1905 roku czy jedyny w Europie drewniany żuraw węglowy. W bezpośrednim sąsiedztwie znajduje się również […]
Degustator
W 1888 roku powstała w Gnieźnie Wytwórnia Wódek i Likierów Bolesława Kasprowicza. Do lat 30. XX wieku słynęła na całą Europę z wysokiej jakości trunków. Promując swoje produkty na rynku wewnętrznym, firma Kasprowicza wykorzystywała popularne motywy patriotyczno-narodowe oraz literackie. Nazwy alkoholi takie jak „Zagłoba”, „Żubrówka” czy „Soplica” budziły w polskim nabywcy jak najlepsze skojarzenia, co […]
Skryba
Na przestrzeni wieków w Gnieźnie pracowało wielu skrybów, czyli osób piszących i przepisujących rozmaite księgi. Wielu z nich było z pewnością członkami pobliskiego klasztoru oo. Franciszkanów. Mało kto wie, że słynny pisarz epoki oświecenia Ignacy Krasicki był również arcybiskupem gnieźnieńskim i prymasem Polski. Znany głównie z doskonałych bajek i moralitetów twórca był prawdziwym człowiekiem swojej […]
Szofer
W 1919 roku bracia Maksymilian i Klemens Waberscy zakładają w Gnieźnie fabrykę wozów, powozów i bryczek. Trzy lata później powstaje warsztat samochodowy, w którym remontuje się auta amerykańskich marek Ford i Lincoln. W roku 1926 z inicjatywy braci Szczepańskich w Gnieźnie otwarto filię poznańskiej firmy komunikacyjnej „Auto”. Pierwsza linia łączy Gniezno z Witkowem i Powidzem. […]
Hokeista
Nie wszyscy wiedzą, że Gniezno to miasto z dużymi tradycjami w dziedzinie… hokeja na trawie. Założony w roku 1915 klub sportowy Stella (z łacińskiego „gwiazda”), może pochwalić się licznymi sukcesami. Sekcja hokejowa klubu powstała w latach 30. XX wieku. Przedwojenne tradycje kontynuowano z sukcesami po 1945 roku, o czym świadczy m.in. zdobycie Mistrzostwa Polski w […]
Żużlowiec
Żużel od momentu pojawienia się w Gnieźnie w 1948 roku, jest najpopularniejszą dyscypliną sportową w mieście. Pierwszy klub żużlowy – SKS Start – utworzono tu w 1952 roku. W roku 1980 gnieźnieńscy żużlowcy zdobywają brąz Drużynowych Mistrzostw Polski. Klub wychował wielu medalistów mistrzostw Polski, Europy i świata. Zobacz też: Stadion Miejski (żużlowy)
Napoleon
3 listopada 1806 roku do Gniezna wkroczyły wojska francuskie cesarza Napoleona Bonaparte. Okres rezydowania w Polsce wojsk Napoleona dawał nadzieję na odzyskanie niepodległości po latach zaborów. W 1807 roku utworzono Księstwo Warszawskie, obejmujące zasięgiem również Gniezno. 14 kwietnia tego roku odbyły się w mieście wybory do magistratu, gdzie wniesiono uroczyście emblemat Orła Białego. Legenda głosi, […]
Żołnierz pruski
Jednym z najciekawszych obiektów z czasów zaborów są wybudowane w latach 70. XIX wieku koszary wojskowe przy ul. Sobieskiego. Do dziś zachował się tylko jeden z trzech bliźniaczych gmachów kompleksu (pozostałe uległy zniszczeniom podczas II wojny światowej). W koszarach stacjonował 46. pułk piechoty pruskiej. 27 grudnia 1918 roku wybuchło Powstanie Wielkopolskie. Gdy dzień później do […]
Powstaniec wielkopolski
28 grudnia rozpoczęło się wyzwalanie Gniezna spod zaboru pruskiego. Gnieźnianie przyłączyli się tym samym do Powstania Wielkopolskiego, jednego z nielicznych zwycięskich polskich powstań. Po wyzwoleniu miasta oddziały uformowane w Gnieźnie odparły nadciągającą z Bydgoszczy formację pruską w bitwie pod Zdziechową. Groby powstańców, uczestniczących m.in. w tej bitwie, znajdują się w honorowym miejscu na zabytkowym cmentarzu […]
Bolesław I Chrobry (967-1025)
Bolesław Chrobry to pierwszy koronowany władca Polski – niezwykle potężny i bogaty, o czym możemy przeczytać w kronikach z tego czasu. Dla Gniezna władca szczególny – za jego panowania niepomiernie wzrósł status grodu, który stał się głównym ośrodkiem militarnym, religijnym i politycznym państwa piastowskiego. Polityczne i religijne znaczenie Gniezna za panowania Bolesława Chrobrego uległo szczególnemu […]
Mieszko II Lambert (990 – 1034)
Mieszko II Lambert, drugi syn Bolesława Chrobrego, został koronowany po śmierci ojca w roku 1025 przez arcybiskupa Hipolita w katedrze gnieźnieńskiej. Rządy Mieszka były niezwykle burzliwe. Zdobycze terytorialne ojca – Morawy, Milsko, Łużyce i Grody Czerwieńskie – utracono na skutek najazdów księcia czeskiego Brzetysława oraz cesarza niemieckiego Konrada II. Sytuacja wewnętrzna w kraju również nie […]
Bolesław II Szczodry / Śmiały (1042-1081)
Bolesław II Szczodry to pierworodny syn Kazimierza Odnowiciela. Był władcą niezwykle aktywnym na arenie międzynarodowej, podejmował liczne działania wzmacniające pozycję Polski w regionie. Z natury porywczy i bezkompromisowy angażował się w spory dynastyczne sąsiadów. Wielokrotnie interweniował zbrojnie na Węgrzech, Rusi i w Czechach, najczęściej z powodzeniem. W polityce wewnętrznej Bolesław II przyczynił się do rozwoju […]
Przemysł II (1257-1296)
Przemysł II to syn księcia wielkopolskiego Przemysła oraz córki księcia śląskiego Henryka. Młody książę prowadził aktywną politykę mającą na celu poszerzenie władztwa i w rezultacie zjednoczenie ziem Piastów. W 1283 roku nowo obrany arcybiskup gnieźnieński Jakub Świnka zostaje doradcą księcia. Arcybiskup jest gorącym zwolennikiem zjednoczenia Królestwa, co niewątpliwie ma duży wpływ na dalszą politykę przyszłego […]
Wacław II (1271-1305)
U schyłku rozbicia dzielnicowego Polski w 1300 roku odbywa się w archidiecezji gnieźnieńskiej koronacja króla czeskiego Wacława II. Zdarzenie to było konsekwencją sukcesów militarnych i dyplomatycznych władcy. W 1291 roku zdobył on Małopolskę, wyparł Władysława Łokietka z ziemi sandomierskiej, następnie pozyskując względy możnowładców wielkopolskich, uzyskał kontrolę nad tą dzielnicą. Wacław II należał do władców obdarzonych […]