Bolesław II Szczodry to pierworodny syn Kazimierza Odnowiciela. Był władcą niezwykle aktywnym na arenie międzynarodowej, podejmował liczne działania wzmacniające pozycję Polski w regionie. Z natury porywczy i bezkompromisowy angażował się w spory dynastyczne sąsiadów. Wielokrotnie interweniował zbrojnie na Węgrzech, Rusi i w Czechach, najczęściej z powodzeniem.
W polityce wewnętrznej Bolesław II przyczynił się do rozwoju organizacji kościelnej, odnowił m.in. upadłe wskutek najazdu czeskiego: stolicę arcybiskupią w Gnieźnie oraz biskupstwo w Poznaniu. Jego zasługą jest również przywrócenie Polsce samodzielnej polityki monetarnej poprzez emisję waluty – srebrnych denarów.
Dążenie do centralizacji władzy oraz długotrwała nieobecność w kraju doprowadziły Bolesława Śmiałego do upadku. Zarzewiem konfliktu stał się spór między królem a biskupem krakowskim, związany z wystąpieniami możnych przeciwko Bolesławowi. W niewyjaśnionych bliżej okolicznościach doszło do skazania i stracenia biskupa. W efekcie Bolesław został zmuszony do opuszczenia kraju, znalazł schronienie na Węgrzech, gdzie pozostał do końca życia.