Woj piastowski
Woj w czasach Piastów był doskonale wyszkolonym i uzbrojonym wojownikiem – członkiem drużyny książęcej. Wojowie bronili ziem swoich władców oraz uczestniczyli w wyprawach wojennych. Problemem, z jakim wiązało się posiadanie drużyny, była potrzeba jej utrzymania, wiążąca się z kolei z koniecznością niemal ustawicznej walki w celu zdobywania łupów. Z niezwykłej sprawności bojowej i organizacyjnej słynęły […]
Rajca Miejski
Najprawdopodobniej w 1239 roku doszło do lokacji Gniezna na prawie niemieckim, co zapoczątkowało dynamiczny rozwój miasta na Wzgórzu Panieńskim. Zarząd nad miastem sprawowali rajcowie, czyli członkowie rady miejskiej. Wywodzili się spośród najbardziej zamożnych i szanowanych mieszkańców. Siedzibą obrad rajców był mieszczący się niegdyś w obrębie rynku okazały budynek ratusza. Zarysy jego fundamentów, zaznaczone czerwoną kostką, […]
Bogaty Kupiec
Przełom XV i XVI oraz XVI wieku, to dla Gniezna okres rozkwitu związany ze wzrostem znaczenia miasta w handlu międzynarodowym między Wschodem i Zachodem. W roku 1537 odbudowano w Gnieźnie wagę miejską, wzniesiono sukiennice i halę targową. Kluczową rolę w organizacji wielkiego handlu odgrywały jarmarki gnieźnieńskie. Dwa główne odbywały się na mocy przywilejów królewskich 23 […]
Strażak
Gniezno było boleśnie doświadczane przez pożary. Pierwsza duża klęska nawiedziła nowożytne miasto w 1503 roku. Natomiast w roku 1613 największy z dotychczasowych pożarów zniszczył niemal całą zabudowę, wraz z ratuszem, halami handlowymi, kościołem farnym i synagogą. Kolejny raz gigantyczna pożoga strawiła miasto w 1819 roku, a zniszczenia były tak znaczne, że doprowadziły do gruntownej przebudowy […]
Medyk
W latach 1708-1720 mieszkańców Gniezna dziesiątkowała wielka zaraza. Wierzono, że jej źródłem było tzw. morowe powietrze. Nie znano sposobów leczenia, jedynym przeciwdziałaniem była izolacja chorych. Zamożniejsi, czyli duchowieństwo, szlachta i bogaci mieszczanie, chronili się przed zarazą w swoich posiadłościach za miastem. W pobliskim klasztorze Bożogrobców, w okresie średniowiecza mieścił się miejski szpital. W pobliżu znajdziesz: […]
Murarz
W latach 1820-1915 trwa odbudowa centrum miasta po pożarze. Zmieniono układ przestrzenny Gniezna, m.in. odsłonięto widok z rynku na katedrę. Powstało wiele solidnych murowanych kamienic, w tym nowy budynek ratusza. Na szczególną uwagę zasługują pozostałe do dzisiaj ślady po prężnie działającej w Gnieźnie masonerii – w postaci symboliki wolnomularskiej widocznej na elewacjach kamienic.
Kolejarz
W 1872 roku przy nowo powstałej stacji kolejowej na trasie Gniezno–Toruń wybudowano parowozownię: zajezdnię oraz miejsce naprawy i konserwacji lokomotyw parowych. Kilkukrotnie rozbudowana parowozownia to jeden z najciekawszych w Polsce obiektów tego typu. Można tu zobaczyć m.in. wieżę ciśnień z 1905 roku czy jedyny w Europie drewniany żuraw węglowy. W bezpośrednim sąsiedztwie znajduje się również […]
Degustator
W 1888 roku powstała w Gnieźnie Wytwórnia Wódek i Likierów Bolesława Kasprowicza. Do lat 30. XX wieku słynęła na całą Europę z wysokiej jakości trunków. Promując swoje produkty na rynku wewnętrznym, firma Kasprowicza wykorzystywała popularne motywy patriotyczno-narodowe oraz literackie. Nazwy alkoholi takie jak „Zagłoba”, „Żubrówka” czy „Soplica” budziły w polskim nabywcy jak najlepsze skojarzenia, co […]
Skryba
Na przestrzeni wieków w Gnieźnie pracowało wielu skrybów, czyli osób piszących i przepisujących rozmaite księgi. Wielu z nich było z pewnością członkami pobliskiego klasztoru oo. Franciszkanów. Mało kto wie, że słynny pisarz epoki oświecenia Ignacy Krasicki był również arcybiskupem gnieźnieńskim i prymasem Polski. Znany głównie z doskonałych bajek i moralitetów twórca był prawdziwym człowiekiem swojej […]
Szofer
W 1919 roku bracia Maksymilian i Klemens Waberscy zakładają w Gnieźnie fabrykę wozów, powozów i bryczek. Trzy lata później powstaje warsztat samochodowy, w którym remontuje się auta amerykańskich marek Ford i Lincoln. W roku 1926 z inicjatywy braci Szczepańskich w Gnieźnie otwarto filię poznańskiej firmy komunikacyjnej „Auto”. Pierwsza linia łączy Gniezno z Witkowem i Powidzem. […]
Hokeista
Nie wszyscy wiedzą, że Gniezno to miasto z dużymi tradycjami w dziedzinie… hokeja na trawie. Założony w roku 1915 klub sportowy Stella (z łacińskiego „gwiazda”), może pochwalić się licznymi sukcesami. Sekcja hokejowa klubu powstała w latach 30. XX wieku. Przedwojenne tradycje kontynuowano z sukcesami po 1945 roku, o czym świadczy m.in. zdobycie Mistrzostwa Polski w […]
Żużlowiec
Żużel od momentu pojawienia się w Gnieźnie w 1948 roku, jest najpopularniejszą dyscypliną sportową w mieście. Pierwszy klub żużlowy – SKS Start – utworzono tu w 1952 roku. W roku 1980 gnieźnieńscy żużlowcy zdobywają brąz Drużynowych Mistrzostw Polski. Klub wychował wielu medalistów mistrzostw Polski, Europy i świata. Zobacz też: Stadion Miejski (żużlowy)
Napoleon
3 listopada 1806 roku do Gniezna wkroczyły wojska francuskie cesarza Napoleona Bonaparte. Okres rezydowania w Polsce wojsk Napoleona dawał nadzieję na odzyskanie niepodległości po latach zaborów. W 1807 roku utworzono Księstwo Warszawskie, obejmujące zasięgiem również Gniezno. 14 kwietnia tego roku odbyły się w mieście wybory do magistratu, gdzie wniesiono uroczyście emblemat Orła Białego. Legenda głosi, […]
Żołnierz pruski
Jednym z najciekawszych obiektów z czasów zaborów są wybudowane w latach 70. XIX wieku koszary wojskowe przy ul. Sobieskiego. Do dziś zachował się tylko jeden z trzech bliźniaczych gmachów kompleksu (pozostałe uległy zniszczeniom podczas II wojny światowej). W koszarach stacjonował 46. pułk piechoty pruskiej. 27 grudnia 1918 roku wybuchło Powstanie Wielkopolskie. Gdy dzień później do […]
Powstaniec wielkopolski
28 grudnia rozpoczęło się wyzwalanie Gniezna spod zaboru pruskiego. Gnieźnianie przyłączyli się tym samym do Powstania Wielkopolskiego, jednego z nielicznych zwycięskich polskich powstań. Po wyzwoleniu miasta oddziały uformowane w Gnieźnie odparły nadciągającą z Bydgoszczy formację pruską w bitwie pod Zdziechową. Groby powstańców, uczestniczących m.in. w tej bitwie, znajdują się w honorowym miejscu na zabytkowym cmentarzu […]