W X wieku Gniezno było jednym z grodów stołecznych państwa Piastów, obok Ostrowa Lednickiego, Poznania i Giecza. Grodów stołecznych, czyli miejsc, gdzie wzniesiono tzw. palatia książęce, było kilka, lecz zgodnie z dokumentem Dagome iudex z około 991 roku jedyną formalną stolicą państwa polskiego było Gniezno. W miejscu przedchrześcijańskiego kultu – pod dzisiejszym kościołem św. Jerzego – odkryto relikty monumentalnej konstrukcji kamiennej noszącej znamiona ołtarza ofiarnego oraz kurhanu, wokół którego w pierwszej połowie X wieku wzniesiono pierwszy gród gnieźnieński. Otrzymał on potężne umocnienia obronne w postaci drewniano-ziemnych wałów. Szerokość wału u podstawy sięgać mogła nawet 30 metrów. Obwałowania zajęły teren wielkości 6800 m² (to niemal wielkość współczesnego pełnowymiarowego boiska piłkarskiego).W drugiej połowie X stulecia do pierwotnego grodu dobudowano kolejny człon, którym był niewielki książęcy gród usytuowany na szczycie Góry Lecha, obejmujący zasięgiem teren około 3500 m². Na początku XI wieku wałem otoczono trzeci człon grodu – osadę przygrodową nad jeziorem Jelonek. Podgrodzie to zajęło obszar ponad trzykrotnie większy od powierzchni dzisiejszego rynku gnieźnieńskiego na Wzgórzu Panieńskim. Zamieszkiwali je głównie wytwórcy. W późniejszej fazie średniowiecza w północnym członie grodu powstał zamek zbudowany w miejscu wczesnopiastowskiego kompleksu pałacowego. Współcześnie znajduje się tam budynek Muzeum Archidiecezji.
Menu