Przemysł II to syn księcia wielkopolskiego Przemysła oraz córki księcia śląskiego Henryka.
Młody książę prowadził aktywną politykę mającą na celu poszerzenie władztwa i w rezultacie zjednoczenie ziem Piastów. W 1283 roku nowo obrany arcybiskup gnieźnieński Jakub Świnka zostaje doradcą księcia. Arcybiskup jest gorącym zwolennikiem zjednoczenia Królestwa, co niewątpliwie ma duży wpływ na dalszą politykę przyszłego króla.
Przemysł II nawiązuje przymierze z książętami pomorskim i kujawskim. Uczestniczy w rywalizacji o władzę nad kluczową dzielnicą – Małopolską, czego efektem jest zdobycie Krakowa w 1290 roku. Nie udaje mu się jednak utrzymać miasta, ale wyjeżdżając zabiera ze sobą do Gniezna insygnia królewskie.
Gdy po śmierci księcia gdańskiego Mszczuja Przemysł obejmuje władzę nad Pomorzem Gdańskim, jego pozycja znacząco wzrasta. Potwierdzeniem tego staje się koronacja w Gnieźnie 26 czerwca 1295 roku dokonana przez arcybiskupa Jakuba Świnkę. To pierwsza koronacja polskiego króla od ponad dwóch wieków. I mimo że rządy Przemysła II trwały tylko 9 miesięcy (został zamordowany przez najemnych zabójców), miały doniosłe znaczenie, gdyż odnawiając instytucję Królestwa Polskiego, dały silny impuls zjednoczeniowy dla rozbitego państwa.