U schyłku rozbicia dzielnicowego Polski w 1300 roku odbywa się w archidiecezji gnieźnieńskiej koronacja króla czeskiego Wacława II. Zdarzenie to było konsekwencją sukcesów militarnych i dyplomatycznych władcy. W 1291 roku zdobył on Małopolskę, wyparł Władysława Łokietka z ziemi sandomierskiej, następnie pozyskując względy możnowładców wielkopolskich, uzyskał kontrolę nad tą dzielnicą.

Wacław II należał do władców obdarzonych znacznymi umiejętnościami organizacyjnymi: zreformował w Polsce administrację, wprowadzając urząd starosty, przeprowadził zmiany monetarne (tzw. reforma groszowa) i znacznie zwiększył dochody państwa. Jego zdecydowane rządy zmierzające do zaprowadzenia porządku w kraju poprzez bezwzględną walkę z plagą złodziejstwa i rozbojów, ale także represje wobec przeciwników politycznych, napotkały silny opór i doprowadziły do konfliktu i utraty poparcia możnych, którzy wsparli Łokietka.